"Ay canto que mal mesales"

Περιμένοντας τον Γκοντό…γυρίζω σελίδα στο ’07 και προσγειώνομαι εν έτη 2008 σε ένα παλιό ξενοδοχείο στην πόλη του Σαν Αντόνιο. Κοντά στο Σαντιάγκο της Χιλής όπου δέσποζε το πάλαι ποτέ πολυτελές θέρετρο πλουσίων Χιλιανών της δεκαετίας του '70, το Tejas Verdes, κραυγές καταδυναστευμένων ανθρώπων διαχέονται στο χώρο και το ξενοδοχείο μετατρέπεται σε ένα από τα πιο φρικτά κέντρα βασανιστηρίων στην σύγχρονη Ιστορία.
Το Προεδρικό Μέγαρο “La Moneda” βομβαρδίζεται μετά την άρνηση του Προέδρου Αλιέντε να παραδώσει την εξουσία στους στρατηγούς του πραξικοπήματος. O Αλιέντε «χρίζεται» αυτόχειρας. Στα 17 χρόνια της δικτατορίας Πινοσέτ, απροσμέτρητες ακόμα οι χιλιάδες των δολοφονημένων, αγνοουμένων, νεκρών και σακατεμένων από αποτρόπαια βασανιστήρια Χιλιανών. Αμέτρητα και τα άντρα της κολάσεως που έστησε το τερατώδες, μακρόχρονα αμερικανόθρεφτο καθεστώς του τυράννου όλου του χιλιανού λαού.

Πέντε γυναίκες, εφτά μονόλογοι δυναμιτίζουν το γυμνό, τσιμεντένιο συνεργείο, την παγωμένη του ατμόσφαιρα, περιγράφοντας εμφατικά στο κοινό που ενσωματώνεται στην σκηνή, την διαστρέβλωση της αλήθειας, την προδοσία της Καρδερίνας από την συγκρατούμενη της, την υπεράσπιση της συνηγόρου του Πινοσέτ, την κατάθεση της γυναίκας-νεκροθάφτη, ενώ σπαρταριστά και με τρόπο που τρομοκρατεί το βλέμμα μας, ξεκλειδώνονται μνήμες και ξεχύνονται οι μαρτυρίες από τα τραύματα που υπέστησαν...Ηλεκτρικά σοκ στα γεννητικά όργανα, στα αυτιά, στα μάτια, στον πρωκτό...σεξουαλική βία, κτηνοβασίες, ξυλοδαρμοί... Εφιάλτης...Δάκρυσα γιατί δεν άντεχα να ακούω, είναι αλήθεια, μα ναι είναι πράγματι αλήθεια..."το κείμενο στο μεγαλύτερο μέρος του είναι ένα κολάζ από υλικό που πάρθηκε από το διαδίκτυο ανεξαρτήτως αν χτίστηκε γύρω από μια ιστορία μυθοπλασίας" ομολογεί ο Φέρμιν Καμπάλ...

Ανατριχιαστικές οι ερμηνείες των νεαρών ηθοποιών, υποδειγματικές θα έλεγα, πρότυπες για την γενιά μας...Ας παραδειγματιστούν κάποιοι ατάλαντοι που κυκλοφορούν στις φυλλάδες των θεατρικών δρώμενων , όλοι οι wannabes ή και εκείνοι που εφησυχάζονται με μια επιτυχία. Εκπληκτικές οι εναλλαγές στο φωτισμό, μεταμόρφωνε ένα λιτό σκηνικό σε ένα στυγνό ανακριτικό νεκροταφείο. Μείον θεωρώ την μουσική ενδυμασία του έργου, θα μπορούσε να είναι πιο καταιγιστική ώστε να ταιριάζει με το ύφος της παράστασης.

Μια γόνιμη παράσταση λοιπόν, που καταγγέλλει την κτηνωδία των βασανιστηρίων και την κατάλυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ανθρώπου, είναι το Tejas Verdes. Μια εναλλακτική πρόταση για όλους τους φίλους του θεάτρου που σέβονται τον εαυτό τους και επιθυμούν κάτι παραπάνω από ψυχαγωγία, είναι το έργο-ντοκουμέντο του δραματουργού Fermin Cabal, σε σκηνοθεσία Γιολάντας Μαρκοπούλου που ανεβαίνει σε ένα πραγματικό συνεργείο αυτοκινήτων στον Κεραμεικό. Η παράσταση τελεί υπό την Αιγίδα των Πρεσβειών της Χιλής και της Αργεντινής, καθώς και της Διεθνούς Αμνηστίας και του Ιατρικού Κέντρου Αποκατάστασης Θυμάτων Βασανιστηρίων. Παράλληλα στο υπόγειο λειτουργεί έκθεση με θέμα τα βασανιστήρια. Φωτογραφίες αγνοουμένων, προσωπικά αντικείμενα, βίντεο και ηχητικές μαρτυρίες λειτουργούν ως αποδείξεις ότι τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην Χιλή στα χρόνια του Πινοσέτ είναι απτά και είναι λυπηρή η διαπίστωση μας ότι εξακολουθούν, ακόμη και στις μέρες, να συμβαίνουν αντίστοιχα σε διάφορα σημεία του κόσμου.


Η μικρή μας στάση στο Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας ήταν μια ατυχής στιγμή για την οποία δεν είμαι και πολύ υπερήφανη. Το εξυμνούν δίνοντάς του χαρακτηρισμούς όπως π.χ. «το κορυφαίο εμβληματικό έργο» ή το «ποιητικό αριστούργημα που θεωρείται η αρχή του σύγχρονου θεάτρου» ενώ συνάμα «καθρεφτίζει με γλαφυρό τρόπο την απέραντη ερημιά και απόγνωση του ανθρώπου μπροστά στο κενό της ύπαρξης». Μιλάμε για το θεατρικό έργο «Περιμένοντας τον Γκοντό» του Σάμιουελ Μπέκετ, σε απόδοση Ν. Καμτσή που ανεβαίνει στη σκηνή του Τόπος Αλλού. «Τίποτε δεν συμβαίνει, κανείς δεν έρχεται, κανείς δεν φεύγει» και μια εναγώνια αναμονή για τον συμβολικό Godot ο οποίος έστηνε διαρκώς τους πρωταγωνιστές του έργου. Δεν εμφανίστηκε ποτέ. Μα ποιος είστε τελοσπάντων? Ο καθένας μπορεί να ερμηνεύσει με το δικό του μοναδικό τρόπο τον αινιγματικό Γκοντό. Μπλεχτήκαμε σε διαφορετικές εκδοχές αλλά όπου και αν καταλήξαμε ένα ήταν το γενικό συμπέρασμα. Η τέχνη τους ήταν ελλιπής, δεν κατάφεραν να περάσουν τα μηνύματα που επιδίωκαν.

Παγερά αδιάφορη. Αυτός θα έπρεπε να ήταν ο τίτλος της παράστασης. Εκνευριστικοί, μονότονοι διάλογοι, κανένας χρωματισμός στον τόνο της φωνής, καμία ανατροπή στην ερμηνεία, ασυνάρτητοι ρόλοι, αποστειρωμένοι από συναισθηματικές διακυμάνσεις, μηδενιστές άνευ ουσίας, αδύναμοι να αντεπεξέλθουν προφανώς στο μεγαλείο ενός τέτοιου ρόλου, ίσως με μικρές εξαιρέσεις. Ειλικρινά προσπάθησα αρκετά, έδωσα πολλές ευκαιρίες, σκαρφιζόμουν δικαιολογίες αλλά μάταια. Δεν με έπεισε ούτε ένα χιλιοστό! Ασφυκτιούσα και παρακάλαγα τον χρόνο να περάσει, όπως το ίδιο παρακαλούσε και ο διπλανός μου. Θυμήθηκα την πρόζα του Χέντελ Κλάους, σε σκηνοθεσία Ε. Λυγίζου, πέρυσι στον εξώστη του Αμόρε. Και εκεί εμφάνισα τα ίδια συμπτώματα. Ευτυχώς όμως το έσωσαν το έργο εν μέρει οι ερμηνείες των Α. Ξάφη και Ε. Σαουλίδου.

Αύριο περιμένω όλο αγωνία για να δω την παράσταση του Δ. Κατρανίδη, η Γυναίκα με τα Μαύρα κάπου στη πλατεία Βικτωρίας. Επανέρχομαι δριμύτερη!